In de derde eeuw voor Christus streden twee militaire grootheden om de macht in het Middellandse Zeegebied. De Romeinen versus de Carthagers. De Romeinen waren heer en meester op het land. De Carthagers, met als hoofdstad Carthago in de buurt van de huidige Noord-Afrikaanse stad Tunis, maakten de dienst uit op zee. In de periode van 264 tot 146 voor Christus vochten ze drie oorlogen met elkaar uit die bekendstaan als de Punische Oorlogen. Ik zal je niet vermoeien met verdere details over het verloop van die oorlogen, maar ze waren bloederig en hebben veel ellende en vernietiging gebracht. De Romeinen kwamen uiteindelijk als winnaars uit de bus. Niet in de laatste plaats omdat ze het lef hadden om de Carthagers te verslaan op hun terrein (de zee dus). Belangrijk was echter ook dat de bestuurders van Rome Carthago ontzettend goed gebruikten als gemeenschappelijke vijand.
Jarenlang hebben we in Europa gezocht naar onze gezamenlijke identiteit en hebben we geprobeerd elkaar te vinden in belangen op het gebied van economie, handel, valuta en defensie. Met wisselend succes. Maar wat we tot nu toe niet hadden was een echte gezamenlijke vijand.
Jeroen Driessen, CEO Driessen Groep
Hoewel Rome in die tijd het toonbeeld was van een goed georganiseerde stad, was het Romeinse Rijk alles behalve dat. Het was eerder een zeer divers bij elkaar veroverd zooitje van stammen, voormalige koninkrijken, staten, steden en dorpen. Een opportunistische en economisch gedreven alliantie, zonder een echt sterke gezamenlijke ideologie. Levert nogal een gedoe op om alle neuzen dan een beetje in dezelfde richting te krijgen, en te houden. In zo’n fragiele samenwerking is er één ding dat altijd heel goed werkt om de interne cohesie en binding te versterken: een duidelijke gemeenschappelijke vijand.
Dat was Carthago voor de Romeinen. Het op de knieën brengen van deze aartsvijand leverde de Romeinen een gezamenlijk doel op en voorkwam dat ze intern teveel met elkaar in de clinch kwamen. Maakt het leven ook lekker duidelijk en overzichtelijk: het gevaar schuilt aan de andere kant van de muur, en zolang we het daar met z’n allen over eens zijn, hoeven we niet onderling strijd met elkaar aan te gaan. Niet voor niets eindigde de beroemde, en nogal rechtlijnige, Romeinse senator Cato de Oude iedere toespraak in die tijd met de legendarische zin: “En voorts ben ik van mening dat Carthago vernietigd dient te worden!” Een retorisch trucje dat voormalig politica Marianne Thieme van hem heeft gekopieerd, aangezien zij ieder debat eindigde met de woorden: “En voorts zijn wij van mening dat de bio-industrie verboden moet worden!”
Deze strategie werkte in de Oudheid goed en blijkt nog steeds effectief als we bijvoorbeeld naar de werkwijze van Trump kijken. Jarenlang hebben we ook in Europa gezocht naar onze gezamenlijke identiteit en hebben we geprobeerd elkaar te vinden in belangen op het gebied van economie, handel, valuta en defensie. Met wisselend succes. Maar wat we tot nu toe niet hadden was een echte gezamenlijke vijand. Een vijand die ons allemaal raakt en geen onderscheid lijkt te maken in geloof, nationaliteit, geslacht of sociale klasse. Een vijand die ons onze verschillen doet vergeten en ons bindt, al is het, hopelijk, maar voor even. Corona is ons Carthago. “En voorts ben ik van mening dat corona vernietigd dient te worden!” Door ons samen!
