Het kabinet heeft verregaande maatregelen getroffen in de strijd tegen het coronavirus. Zo zijn scholen en kinderopvangcentra per direct gesloten in heel Nederland. Ook restaurants, cafés, sportclubs, sauna’s, seksclubs en coffeeshops hebben hun deuren moeten sluiten. Deze maatregelen zijn in ieder geval van kracht tot en met 6 april. Het advies aan werkgevers in andere sectoren is om hun werknemers zoveel mogelijk thuis te laten werken wanneer dit mogelijk is. Maar hoe zit het met verlof van werknemers in tijden van corona?
Plots zijn er ineens een hoop werknemers thuis komen te zitten. Hoe moet je als werkgever hiermee omgaan? Moet je deze mensen gewoon doorbetalen of zijn er nog andere mogelijkheden? Hoe zit het bijvoorbeeld met de vakantiedagen van je werknemers?
Hier een aantal antwoorden op vragen over verlof van werknemers tijdens corona voor werkgevers op een rijtje:
Kan ik werknemers verplichten om vakantiedagen op te nemen, omdat ik minder werk voor ze heb?
Je kan als werkgever medewerkers niet verplichten om vakantiedagen op te nemen. Tot voor kort was het als werkgever wel mogelijk om werktijdverkorting aan te vragen. Dit is een regeling die werkgevers tegemoet komt als er verlies van productie is door buitengewone omstandigheden en er tijdelijk minder werk is voor werknemers. Deze regeling is stopgezet, omdat de uitbraak van het coronavirus heeft geleid tot een enorm grote aanvraag van deze regeling. Het kabinet wil werkgevers graag financieel tegemoet komen, maar wil dit sneller doen. Ze hebben daarom een nieuwe tegemoetkomingsregeling getroffen namelijk het tijdelijke Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). Alle informatie over deze regeling en vragen over hoe het nu zit met de aanvragen voor werktijdverkorting vind je op de site van de Rijksoverheid.
Je kan als werkgever natuurlijk ook kijken naar andere mogelijkheden, denk hierbij aan het oppakken van andere werkzaamheden binnen of buiten de organisatie of bijscholing. Mocht dit alles niet kunnen dan kan je altijd in redelijkheid het gesprek aangaan met je werknemer over het opnemen van verlof tijdens corona.
Moet een werknemer die in quarantaine moet, maar niet de mogelijkheid heeft om thuis te werken, verlof opnemen?
Een werknemer die in quarantaine moet kiest hier niet zelf voor, maar volgt de overheidsmaatregelen op. Als deze werknemer niet de mogelijkheid heeft om thuis te werken kan hij dus ook geen werkzaamheden verrichten. Toch heeft hij recht op doorbetaling van zijn loon en hoeft hij geen verlof op te nemen.
Er geldt een uitzondering voor werknemers die zelf een risicogebied hebben opgezocht. Wanneer deze werknemers in quarantaine moeten dan is dit hun eigen verantwoordelijkheid. Deze werknemers hebben zelfs het risico om ontslagen te worden, omdat zij niet alleen een risico voor zichzelf hebben genomen, maar hiermee ook collega’s in gevaar hebben gebracht.
Mijn werknemer is tijdens zijn vakantie besmet geraakt, wat nu?
Als een werknemer tijdens zijn vakantie besmet raakt dan worden de vakantiedagen omgezet in ziektedagen. De werknemer moet zich wel vanaf zijn vakantieadres ziek melden. Je kunt van een medewerker verlangen dat hij bewijst dat hij daadwerkelijk ziek is geworden tijdens zijn vakantie. De werknemer krijgt deze vakantiedagen dus terug. Het gaat alleen om de dagen waarop de werknemer zich ziek heeft gemeld. Hij behoudt hierbij ook recht op zijn loon (dit bedrag is afhankelijk van de afspraken in de cao), behalve als hij op eigen risico naar een risicogebied is afgereisd, zoals hierboven beschreven.
Lees ook: In quarantaine na de vakantie: hoe zit het met loondoorbetaling?
Mijn werknemer heeft zijn vakantie voortijdig afgebroken vanwege het coronavirus, moet ik zijn vakantiedagen teruggeven?
Het kan voorkomen dat een medewerker op vakantie is gegaan en heeft besloten om zijn vakantie vroegtijdig af te breken vanwege de coronaperikelen. Deze werknemer wil vervolgens weer aan het werk. Moet je dan als werkgever de niet genoten vakantiedagen teruggeven? Ook als er mogelijk minder werk is vanwege het coronavirus? De wet zegt hier niks over. Je dient als werkgever dus zelf te bepalen hoe je met deze situatie omgaat. Als er genoeg werk is dan kan je de medewerker gewoon weer laten werken en schrijf je de niet genoten vakantiedagen bij op het verlofsaldo. Wanneer er minder werk is dan kan je als werkgever om tafel gaan met de medewerker om dit te bespreken. Houd hierbij wel rekening dat het feit dat er geen of minder werk is voor rekening en risico komt van de werkgever.
Bovenstaande geldt ook voor medewerkers die een vakantie hebben gepland, maar deze hebben geannuleerd door de coronaperikelen.
Mijn werknemer is op vakantie en kan niet meer terugkomen vanwege de coronaperikelen. Mag je als werkgever daarvoor vakantiedagen afboeken?
De wet zegt hierover dat het loon gewoon moet worden doorbetaald als een werknemer de arbeid voor een deel of helemaal niet heeft verricht, behalve als het niet verrichten van arbeid in redelijkheid voor rekening en risico van de werknemer moet komen. In het geval dat een medewerker vanwege de coronaperikelen vastzit op zijn vakantieadres valt hier dus over te twijfelen. Als iemand vergeten is om op tijd een terugvlucht te boeken, zou je bijvoorbeeld kunnen zeggen dat dit voor zijn rekening mag komen. Andere situaties zijn lastiger. Ook in dit geval is het raadzaam om dit in alle redelijkheid met je werknemer te bespreken.
De scholen zijn gesloten, moet mijn werknemer verlof opnemen om zijn kind op te vangen?
Nu de scholen van de ene op de andere dag gesloten zijn kan het voor een werknemer lastig zijn om op de korte termijn opvang te vinden voor de kinderen. Wanneer werknemers niet meteen opvang kunnen vinden dan maken ze aanspraak op calamiteitenverlof op grond van de Wet Arbeid en Zorg. Dit verlof is echter wel van korte duur. Lukt het een werknemer niet om op de korte termijn opvang te vinden, dan dien je als werkgever in overleg te gaan met de werknemer om tot mogelijke andere oplossingen te komen.
Bronnen: NOS, FNV, Algemeen Dagblad, Boels Zanders Advocaten
