De coronacrisis zorgt in de samenleving en bij bedrijven voor onzekerheid en uitdagingen. Want hoe groot wordt de impact op de economie, arbeidsmarkt en jouw klanten? Hoe moet je daar als uitzendorganisatie mee omgaan? Flexstrateeg Wim Davidse van Dzjeng geeft advies over ondernemen in ‘crisistijd’ met de kracht van scenario-denken.
Ieder jaar presenteert Davidse tijdens de ABU-ledenvergadering zijn marktanalyse voor ABU-leden. Met een terugblik op het afgelopen jaar én een voorspelling voor de komende tijd. En die voorspellingen blijken ieder jaar goed uit te komen! “Maar wat nu Wim? Komen je voorspellingen voor de komende jaren nog wel uit?” Dat wordt Davidse de laatste weken vaak gevraagd. “Mijn voorspellingen over de veranderingen in de komende jaren blijven staan en de transformatie wordt door de coronacrisis zelfs nog wat versneld,” verwacht de flexstrateeg.
Vierde Industriële Revolutie
De voorspelde ontwikkelingen komen voort uit de Vierde Industriële Revolutie (Industrie 4.0) waarin we nu zitten. Hierbij vervagen de grenzen tussen de fysieke, digitale en biologische wereld. Dit verandert de manier van produceren door de integratie van technologische ontwikkelingen zoals cloud computing, data-analyses, kunstmatige intelligentie en Internet of Things (IoT). Dit verandert productiesystemen in de kern en daarmee onze economie, samenleving en arbeidsmarkt. “Deze nieuwe ontwikkelingen krijgen extra vaart. Daar moeten bedrijven op anticiperen. De turbo komt erop. Strategisch is dit een razend interessante tijd.”
De Vierde Industriële Revolutie drijft op vier ontwikkelingen. Die van ons als MENSEN (demografische ontwikkelingen, behoeften zoals thuiswerken en de zoektocht naar geluk), VERDUURZAMING (die noodzaak blijft vanwege de klimaatveranderingen), GLOBALISERING 4.0 (het westen is niet meer de baas, de hele wereld doet mee, iedereen wil een rol in de wereldpolitiek, bestaande rollen veranderen) en NIEUWE TECHNOLOGIE (zorgt voor andere werkprocessen, beroepen en organisatievormen). “Op deze ‘golven’ is de nieuwe Industriële Revolutie al een jaar of zes bezig. Dat verandert niet, maar versnelt. Want mensen ervaren nu door corona bijvoorbeeld wat thuiswerken is en zullen daar straks anders mee omgaan. En dat geldt voor veel meer factoren. De retail gaat nog sterker kijken naar de rol van fysieke winkels en webwinkels. Het digitaliseren van werkprocessen krijgt een extra impuls, waarbij kunstmatige intelligentie ons echt gaat helpen met analyses, dingen begrijpen en advies. En wereldwijd is er steeds meer afstemming nodig. Nu over de pandemie, maar straks ook door alle nieuwe ontwikkelingen en de veranderende verhoudingen. Daarbij eist Afrika een grotere rol op, zoals Azië dat de afgelopen eeuw deed. Dat heeft allemaal enorme gevolgen voor werk. Want banen verschijnen, veranderen of verdwijnen.” [ lees verder onder de advertentie ]
“Ook in de uitzendbranche is er nog veel te winnen met goed liquiditeitsmanagement.”
Denk in scenario’s
Maar deze ontwikkelingen nemen niet weg dat de coronacrisis nu de economie treft. “We krijgen zeker een milde of een heftigere recessie,” zegt Davidse. “Dat remt sommige innovaties ook wat, bijvoorbeeld omdat investeren in technologie even lastiger is. Maar tegelijkertijd gaat de vergrijzing ook gewoon door. Bedrijven kunnen het zich dus niet veroorloven om de lange termijn uit het oog te verliezen.”
Hoe moeten uitzendorganisaties omgaan met deze situatie? “Met een onzekere situatie zoals nu kun je alleen goed omgaan door in scenario’s te denken. Scenario 1 is een stagnerende of licht krimpende economie. Scenario 2 is matige economische krimp van zo’n -2,5% tot -4%, zoals in 2009. Het derde scenario is stevige krimp van de economie met -7,5% tot -10%. Matige krimp van de economie geeft in de uitzendbranche al snel 30% tot 35% krimp. In het ergste scenario, dat geen precedent kent, is 50% tot 70% krimp van de branche denkbaar. Bedenk wat je moet en kunt doen per scenario. Dat is moeilijk, maar enorm zinvol! Als generaal stelde voormalig president Eisenhower: ‘Plans are worthless, but planning is everything’. Daar gaat dit over! Het is inmiddels ook wetenschappelijk bewezen: door te denken vanuit scenario’s, anticipeer je beter en neem je betere beslissingen. Begin met drie scenario’s en bespreek die continu in je organisatie.”
Ondernemen in crisistijd
Wat de economische impact ook precies wordt, Davidse raadt aan om de lange termijn niet uit het oog te verliezen. “Goed ondernemen in crisistijd is overwinnen in twee stappen. Zorg nu dat je op korte termijn overleeft én via de middellange termijn naar de langere termijn komt. Om te overleven leg je de focus op wat nu belangrijk is, maar probeer ook al een beetje voor te sorteren op de toekomst. Daarna verschuift de focus geleidelijk steeds meer naar de toekomst.”
De kansen en bedreigingen liggen nu vooral bij de mismatches op de arbeidsmarkt. Dus op welke sectoren, opdrachtgevers of functies zet je nu juist wel of niet in? “Uitzendorganisaties zijn bij uitstek goed in het oplossen van mismatches. Daarvoor is de recente analyse van sectoren met overschotten en tekorten van UWV heel waardevol. Kijk daarbij goed naar de details: in de bloemensierteelt zit nu bijvoorbeeld geen vraag, maar in de groenteteelt wel. Kijk ook goed naar je individuele opdrachtgevers. Want die ene klant waar het al niet zo goed ging voor de coronacrisis, moet je daar nu wel op blijven focussen? Maar misschien kun je hem er juist ook bovenop helpen, omdat je wat meer tijd hebt om zijn ‘verstopte belofte’ waar te maken. Maak na de korte termijn ook een doorkijkje naar de toekomst. Wat betekenen de vier golven van de nieuwe Industriële Revolutie voor jouw opdrachtgevers en uitzendkrachten? Mik je op andere klanten, functies of kandidaten of zet je juist extra in op het om- en bijscholen van uitzendkrachten?”
“Bedenk per scenario wat je moet en kunt doen, dat is enorm zinvol!”
Liquiditeitsmanagement
Tot slot nog één tip voor overleven op de korte termijn: kijk ook naar het liquiditeitsmanagement van je organisatie. “Want daar moet je in de uitdagende scenario’s heel nauwkeurig mee omgaan. Een onvoorzien gebrek aan financiële middelen was bijna altijd te voorkomen, maar kan zo maar tot een faillissement leiden. Ook in de uitzendbranche is hiermee nog veel te winnen. Wees alert en pragmatisch en bereid je daarom voor op de verschillende crisis-scenario’s. En tegelijk op je transformatie naar de nieuwe kansen van de Vierde Industriële Revolutie.”
Dit interview verscheen eerder in Reflex, het vakblad voor ABU-leden, en is met toestemming geplaatst.
