Afgelopen najaar zijn we met een aantal vrienden begonnen om het bordspel Pandemic Legacy te spelen. Wat een topspel! Er zitten inmiddels al aardig wat avonden in en we hebben het nog steeds niet uitgespeeld (door corona was samenkomen lastiger), maar dat mag de pret niet drukken. En in retrospectief heeft Pandemic Legacy dusdanig veel voorspellende waarde gehad dat menig paragnost jaloers zou worden…
Pandemic Legacy?
Om te begrijpen waar ik op doel heb ik hieronder een omschrijving van het spel overgenomen van één van de grotere webwinkels:
In dit legendarische spel staat de wereld op de rand van de afgrond. Je speelt samen met je medespelers om vier ziektes het gehele jaar uit te bannen. Elke maand brengt echter nieuwe uitdagingen met zich mee en jouw acties in de ene periode zullen gevolgen hebben in de volgende periode.
In Pandemic Legacy neem je elementen mee van het ene spel naar het volgende. Beslissingen die de spelers in spel 1 maken, hebben daardoor invloed op spel 2, 3 en elk spel dat daarna met hetzelfde exemplaar van het spel gespeeld wordt. Iedere groep maakt andere beslissingen en beleeft daardoor het spel op een andere manier. Zo ontstaat voor elke groep spelers een uniek spel met een overkoepelend verhaal.
Overeenkomsten te over
Anno 2020 is het bijna beangstigend om te zien hoe dit gezelschapsspel waarheid is geworden: ziektes die als pandemie over de wereld verspreiden en waar je alleen door slim samen te werken de wereld van kunt redden. Met daarbij voortdurend veranderende regels waar je jezelf telkens weer aan moet aanpassen en beslissingen op moet nemen om het juiste te doen. [ lees verder onder de advertentie ]
In mijn rol als directeur voel ik mij de afgelopen maanden een soort ‘real life Pandemic Legacy speler’. Je speelt ‘het spel’ samen met je team en komt in situaties terecht waarvan je vooraf nooit had gedacht dat ze plaats zouden vinden. Met daarbij telkens veranderende regels waardoor je je aan moet passen. En waar die regels aanvankelijk vrij overzichtelijk waren (tijdens de lockdown) wijzigen ze gedurende het spel (de versoepelingen) en moet je je daar steeds op aanpassen.
Want wat is nu een goede balans tussen ‘zo veel mogelijk thuiswerken’ en toch de noodzakelijke en gewenste verbinding tussen mensen faciliteren? Wat doe je als vrijwel alle collega’s aangeven dat ze graag samen zouden komen, maar de voorschriften verbieden om in grote groepen bijeen te zijn? En hoe ga je om met een medewerker die zich eenzaam voelt, maar geen eigen vervoer heeft en dus niet onnodig het OV wil belasten?
Zoals er in Pandemic Legacy geen goede of foute manier is om het spel te spelen zijn er voor de genoemde vragen ook geen goede of foute antwoorden. Het zijn thema’s die vragen om voortdurend samen afstemmen en afwegen, oog hebben voor het individu én grotere geheel en regelmatig weer bijstellen of tot nieuwe inzichten komen. Een stuk lastiger dus dan wanneer je beslissingen moet nemen waarbij je terug kan vallen op (impliciete of expliciete) normen en afspraken.
Mijn corona-paradox
En dat is het paradoxale: de beslissingen die we de afgelopen tijd hebben moeten nemen waren een stuk complexer. Beschikbare informatie op basis waarvan je moest besluiten was minimaal, tijdsdruk groot en het vergde een stuk meer uitleg in- en extern, want voor elk besluit stond een even zo goed verdedigbaar alternatief besluit. Maar ik heb ervan genoten! Dat klinkt misschien raar nu we in een aardige crisis terecht lijken te komen als land en er natuurlijk ook veel verdriet is wat je niemand toewenst. Maar om er in die context als directeur samen met je mensen er tóch het beste van te maken, voor meer dan 1000 flexibele medewerkers waarvan we de gang naar WW of bijstand hebben kunnen voorkomen, opdrachtgevers waar mogelijk hebt kunnen ondersteunen en inmiddels als bedrijf weer de weg terug omhoog aan het vinden zijn, geeft dat enorm veel voldoening. Bij mezelf én bij alle collega’s waar we dat samen mee doen.
En dat is misschien wel de voornaamste overeenkomst met het spelen van een gezelschapsspel als Pandemic Legacy: het kostte je de nodige tijd en energie, veroorzaakt menig discussie met je naasten en de uitkomst is ongewis, maar het samen werken aan het bereiken van dat gemeenschappelijke doel maakt het juist de moeite waard: the joy is in the doing!
Deze column is geschreven door Ad van Zutphen, directeur bij Driessen.
