Onzekerheid is de enige zekerheid

Het is duidelijk dat onze economieën langzaamaan uit het dal klimmen. Gelukkig geldt dat vooral voor de economieën van Noord-Europa. De lockdown was er minder streng dan in het zuiden en daarnaast hebben de landen in onze regio meer vet op de botten.

Wat mij de afgelopen weken opviel, was dat er zo’n groot verschil zit tussen de voorspellingen over de economie en de gerealiseerde cijfers. Als we naar ons land kijken dan zien we dat de werkloosheid minder snel oploopt dan verwacht, het consumentenvertrouwen herstelt en ook dat bedrijven veel minder somber worden over hun toekomst. In de VS is er sprake van een sterk herstel van de werkgelegenheid en in Duitsland zijn de verwachtingen van de ondernemers opwaarts bijgesteld.

Sterk herstel op financiële markten

Al deze ontwikkelingen vertalen zich in een sterk herstel op de financiële markten. Op het dieptepunt van de crisis stonden de wereldwijde aandelenmarkten bijna veertig procent lager. Hier in ons land staat de AEX nu nog maar tien procent onder de recente top en in de VS zijn de technologieaandelen geëxplodeerd. Kennelijk verwacht iedereen dat we nog meer gebruik gaan maken van de nieuwe technologie.

Beleidsmakers zijn negatiever

Al dit ronkende nieuws staat in schril contrast met wat de beleidsmakers voorspellen. Zowel de Europese Commissie als het IMF voorzien een recessie die dieper wordt dan ze eerder voorspelden, terwijl het herstel langer gaat duren. De wereld wordt daar een beetje somber van, maar is een dag later weer optimistisch. Wat zou deze verschillen kunnen verklaren? [ Lees verder onder de advertentie ]

Modellen zijn lastig te gebruiken en het virus is de wereld nog niet uit

In de eerste plaats is het zo dat in de huidige chaotische wereld modellen lastig te gebruiken zijn. Modellen zijn gebaseerd op historische informatie en als deze door de feiten achterhaald zijn, dan heb je maar weinig aan de uitkomsten. In de tweede plaats hebben de beleidsmakers er mogelijk beng bij om sombere berichten te verspreiden. Daarmee legitimeren ze hun wens om veranderingen af te dwingen. De derde mogelijkheid is dat ze misschien wel gelijk hebben. Het virus is de wereld nog niet uit en in verschillende landen hebben de autoriteiten eerdere versoepelingen inmiddels weer teruggedraaid. Daarnaast is het nog steeds mogelijk dat de wereldeconomie in een recessie schiet.

Extreme onzekerheid

Wat de werkelijke uitkomsten zijn zullen we pas over een jaar of twee kunnen vaststellen. De komende tijd hebben we te leven met extreme onzekerheid. Dat dwingt ondernemingen om heel zorgvuldig te beslissen. Er is niet een dominant scenario op basis waarvan je besluiten kan nemen. Bij grote beslissingen zul je altijd verschillende scenario’s moeten meenemen en daarbij moeten beoordelen wat de gevolgen daarvan voor je bedrijf zijn. Dat dwingt tot voortdurende alertheid en het noopt je tot het maken van voortdurende heroverwegingen. Het is een cliché uit elk managementboek, maar ik noem het toch. Onzekerheid is de enige zekerheid.

Prof. dr. Jaap Koelewijn is hoogleraar Corporate Finance aan Nyenrode Business Universiteit. 

Deze blog is eerder verschenen in CM magazine en op CM web.nl. 

Dit artikel is onderdeel van het L.E.S. in crisis kennisplatform. Een platform waar we kennis en kunde delen om leiders en professionals van organisaties te helpen in tijden van crisis.

Dit artikel is eerder verschenen op de website van Nyenrode. Het is met toestemming herplaatst.