Het dringende advies blijft om thuis te werken wanneer mogelijk. Dat betekent dat salarisprofessionals die ook belast zijn met arbo (en dus thuiswerken) zich in korte tijd moesten verdiepen in die wet- en regelgeving. Want de werkgever heeft ook bij thuiswerk en de inrichting van de werkplek thuis een zorgplicht. Helaas gaat er nog veel mis.
In maart gingen de werknemers massaal met de laptop aan de eettafel zitten. Een compleet andere werkomgeving dan de vertrouwde, volledig ingerichte kantoren. In verreweg de meeste gevallen voldeed het meubilair thuis niet aan de eisen die de Arbowet stelt aan werkplekmeubilair. Maar betekent dat dat de werkgever ook verplicht is om de kosten voor een thuiswerkplek die wel de Arboregelgeving voldoet te vergoeden? Wie bepaalt welk meubilair tegen welke kosten mag worden gekocht? En mag de inspectie SZW deze werkplek thuis vervolgens komen controleren?
Fout 1: Thuiswerken is altijd in opdracht van werkgever
Het Arbeidsomstandighedenbesluit is in juli 2012 gewijzigd. Sindsdien spreken we wettelijk gezien niet meer over ‘thuiswerken’ maar over ‘plaatsonafhankelijke arbeid’. Thuiswerken hoeft dus niet thuis te gebeuren. Het mag ook in een cafeetje, in de bibliotheek of bij een vriend. Met ‘plaatsonafhankelijke arbeid’ wordt werk bedoeld dat niet op een werkplek van de werkgever wordt verricht. Het is overigens ook het woord dat we gebruiken voor werk dat op een ander apparaat of buiten de vaste werktijden op een andere plek wordt verricht. Plaatsonafhankelijke arbeid is alleen werk dat door werknemers in loondienst wordt verricht. Zzp’ers vallen niet onder deze wetgeving.
Fout 2: kantoor is toch beschikbaar?
Veel werkgevers denken dat, zolang er op kantoor een veilige werkplek beschikbaar is, zij niet hoeven te betalen voor de inrichting van de thuiswerkplek. Dit is onjuist. Als de werknemer structureel thuiswerkt is de werkgever verantwoordelijk.
Fout 3: Veiligheid thuis
Ook voor thuiswerkende werknemers is de werkgever verantwoordelijk voor de veiligheid. Dat betekent dat de werkgever mag (en moet) aangeven welke werkzaamheden er worden verricht en welke grondstoffen, gereedschappen en hulpmiddelen hiervoor moeten worden gebruikt. Er mag dus geen onveilige situatie thuis ontstaan als gevolg van het thuiswerken. Er zijn overigens wel grenzen aan de verantwoordelijkheid van de werkgever. Dat een werknemer er voor kiest om in de bibliotheek te gaan zitten, maakt de werkgever niet verantwoordelijk voor de inrichting van de bibliotheek. De kosten voor het veilig inrichten van de thuiswerkplek komen overigens wel voor rekening van de werkgever. Dat betekent dat de werkgever niet alleen geschikt meubilair moet regelen, maar ook de rekening voor bijvoorbeeld een geschikte computer en verlichting zijn voor de werkgever. Alleen als de werkplek thuis al voldoet aan de Arbo-eisen hoeft de werkgever niets te betalen. Nogmaals: het is niet voldoende om op kantoor een veilige werkplek te hebben. De werkgever is verplicht de werknemer ook thuis een veilige werkplek te bieden.
Fout 4: geen instructies voor veilig werken
De afgelopen maanden hebben artsen een flinke toename in oogklachten en klachten aan het bewegingsapparaat gezien. Die klachten worden grotendeels veroorzaakt door onvoldoende afwisseling in het werk en de werkhouding. Werkgevers kunnen hun werknemers de volgende tips geven:
- Werk niet langer dan een half uur in dezelfde houding achter de laptop of pc.
- Ga staan of lopen tijdens het bellen.
- Moet u stukken doornemen? Doe dat niet achter de computer maar bijvoorbeeld op de bank of in een luie stoel.
- Zet geen thermosfles koffie naast het bureau maar sta elk half uur even op om wat te drinken te pakken
- Eet uw lunch niet achter de computer. Neem even pauze en eet uw lunch bijvoorbeeld tijdens een wandeling.
Fout 5: Bezoek van de inspectie weigreen
De inspecteur van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ook wel de arbeidsinspectie genoemd) mag altijd onderzoek doen naar de arbeidsomstandigheden van werknemers. Om zo’n onderzoek te doen mag hij bepaalde handelingen verrichten. Zo mag hij monsters en foto’s nemen van gebruikte materialen en gereedschappen en hele dossiers meenemen. Daarbij moet hij wel kunnen aantonen dat dat in het belang van zijn onderzoek is. Zijn exacte bevoegdheden staan in de Algemene wet bestuursrecht. Dat mag een inspecteur ook op andere plaatsen dan het kantoor of de normale werkplek doen. In de Arbowet staat specifiek dat een inspecteur – ook zonder toestemming van de bewoner – de woning mag betreden voor zijn onderzoek. Als hij vermoedt dat er in de woning werkzaamheden (zoals thuiswerk) worden verricht mag hij naar binnen. Er zijn uiteraard wel regels aan zo’n handeling verbonden, die staan ook in de Arbowet. U of uw werknemer kan zijn bezoek dus niet weigeren.
Dit artikel is eerder verschenen op de website van SalarisNet. Het is met toestemming herplaatst.
