Met de kerstvakantie voor de deur in de meeste regio’s, zijn de ogen weer massaal gericht op de actuele reisadviezen. De overheid raadt reizen dringend af, maar wanneer uw werknemers wél op reis gaan, is het goed om te weten waar zij mogelijk terechtkunnen en welke plekken u dient af te raden.
De Europese lidstaten publiceren gezamenlijk een kaart met de bekende kleurcodes (groen, geel, poranje, rood), zodat voor alle EU-landen dezelfde adviezen gelden. Dit overzicht wordt op de website van de rijksoverheid gepubliceerd. De Nederlandse overheid publiceert raadt reizen in het algemeen af en adviseren dringend om tot half maart geen vakanties te boeken.
Voor bestemmingen in Nederland komt de overheid ook met een flink aantal adviezen. Ten eerste is dat de basisregel dat drukke plekken vermeden dienen te worden. Verder moeten uitjes worden beperkt. Musea, theaters en pretparken zijn gesloten, maar het is wel mogelijk om een camping, vakantiehuis of hotel in Nederland te bezoeken. Op die plekken is dineren in een restaurant niet mogelijk en ook room-service is verboden. Bestellen en laten bezorgen of zelf koken zijn de enige mogelijkheid. De overheid raadt ook dringend aan om alleen buiten de schoolvakanties te reizen.
Vakantie in Nederland
Blijf tijdens uw vakantie zoveel mogelijk op uw vakantieadres, reis zo min mogelijk en beperk het aantal uitstapjes. Reizen met het OV mag alleen wanneer het strikt noodzakelijk is, maar de Rijksoverheid stelt ook dat het mogelijk is om met het openbaar vervoer naar een vakantieadres te gaan. Reis dan als mogelijk buiten de spits en neem extra tijd zodat u bij een drukke trein een volgende kunt nemen. Reis ter plekke zo min mogelijk.
Aan de maatregelen van de overheid geven 25 veiligheidregio’s specifieke invulling, zo meldt de Rijksoverheid, en burgemeesters kunnen beslissen over de situatie in hun eigen gemeente. Elke camping, vakantiepark of hotel bepaalt zelf hoe zij de RIVM-richtlijnen vertalen naar hun praktijk. Daarnaast kan de voorzitter van de veiligheidsregio locaties (zoals vakantieparken, campings, stranden, winkels en parken) sluiten en via een noodverordening optreden.
Een gezelschap mag tot 19 januari 2021 thuis en in andere ruimtes bestaan uit 3 personen (exclusief kinderen tot en met 12 jaar), tenzij het bestaat uit één huishouden. Alleen tijdens kerst mag de groep uit 4 personen bestaan. Het is dus ook niet mogelijk om met meer dan 3 personen (met uitzondering van de eigen huishouding) een vakantiewoning of kamer te huren of te verhuren. Zwembaden, sauna’s en wellness resorts zijn gesloten. Elke vakantieverblijf bepaalt zelf op welke manier zij open gaan.
Vakantie in het buitenland
Vrijwel heel Europa kleurt momenteel oranje. Het ministerie van Buitenlandse Zaken adviseert u alleen naar dit gebied te reizen als dat echt noodzakelijk is en minister-president Mark Rutte roept zelfs op de reisadviezen strikt op te volgen. ‘Ga nooit naar oranje of rode gebieden voor buitenlandse vakanties,’ luidt zijn advies al enige maanden. Het ministerie van Infrastructuur heeft aangekondigd reizen naar oranje gebieden sterker te zullen ontmoedigen. Zo is de boodschap ‘boek geen vakantiereizen naar gebieden met een oranje reisadvies’ toegevoegd aan het overzicht van reisadviezen, komen er advertenties met deze melding bij reisaanbieders en worden social media en navigatie-apps ingezet om reizen naar oranje gebieden af te raden.
Op het spoor wordt geen promotie meer gemaakt voor internationale treinreizen naar bijvoorbeeld Londen of Wenen, heeft staatssecretaris Stientje van Veldhoven afgesproken met NS International. Ook gaat het kabinet in gesprek met verschillende partijen uit de reis- en vervoersbranche om afspraken te maken over het achterwege laten van promoties voor reizen naar gebieden met een oranje reisadvies. Verder wordt aan verzekeraars gevraagd om informatie hierover onder de aandacht te brengen bij klanten.
Reist u naar een gebied buiten Nederland? Dan moet u bij terugkomst tien dagen in thuisquarantaine. Er zijn plannen om deze quarantaine te verplichten, omdat het kabinet heeft gemerkt dat het dringende advies te vaak wordt genegeerd. Let ook op dat u bij een reis naar een oranje land mogelijk niet verzekerd bent en kunt opdraaien voor medische kosten, extra verblijfskosten en zelfs loonverlies bij terugkomst.
Alle landen in en buiten Europa zijn momenteel oranje, met een aantal landen zelfs rood. Er zijn géén gele gebieden. Volgens het Ministerie van Binnenlandse Zaken kan daar een reis naar zo’n rood gebied een levensbedreigende situatie ontstaan en adviseert het ministerie om niet naar deze gebieden te reizen.
Als de werknemer ziek wordt in Nederland
Als de werknemer ziek wordt tijdens een verblijf in Nederland, meldt hij zich ziek. Vanaf de ziekmelding is de werknemer niet meer op vakantieverlof maar met ziekteverlof. Ook als hij op dat moment nog in het buitenland is. Als werkgever stelt u wel de gebruikelijke vragen:
- het telefoonnummer en (verpleeg)adres;
- de vermoedelijke duur van het verzuim;
- de lopende afspraken en werkzaamheden;
- of de werknemer onder een van de vangnetbepalingen van de Ziektewet valt (maar niet onder welke vangnetbepaling);
- of de ziekte verband houdt met een arbeidsongeval;
- of er sprake is van een verkeersongeval waarbij een eventueel aansprakelijke derde betrokken is, in verband met het verhalen van loonkosten op deze derde (regresmogelijkheid).
De werkgever heeft ook de normale loondoorbetalingsverplichting bij ziekte.
Werknemer reist naar oranje gebied
Het ministerie van Buitenlandse Zaken adviseert u alleen naar oranje gebieden te reizen als dat echt noodzakelijk is. Vakantiereizen zijn niet noodzakelijk en worden dan ook sterk ontmoedigd. Het kabinet roept Nederlanders op de reisadviezen strikt op te volgen en nooit naar een oranje gebied te reizen. Gaat uw werknemer toch naar zo’n land? Maak dan duidelijk dat u dat als werkgever niet wilt en leg uit waarom. U kunt hier meerdere redenen voor aanvoeren. Hoewel de quarantaine niet verplicht is, zijn er duidelijk redenen om aan te geven dat u een dringend beroep doet aan mensen om zich te isoleren. U heeft verplichtingen aan uw overige werknemers om ze een veilige werkomgeving te bieden.
Als de werknemer ziek wordt in oranje gebied
Als dat betekent dat de werknemer in die periode helemaal niet kan werken, is dat een risico dat voor zijn eigen rekening komt. Dat betekent dat personeel aanvullende vakantiedagen opneemt of zelfs met onbetaald verlof gaat. Hij heeft er immers zelf voor gekozen om naar het gebied af te reizen, tegen de instructies van de werkgever in. De jurisprudentie hierover is er nog niet, maar deskundigen verwachten dat een rechter een werkgever die loon zal inhouden in het gelijk zal stellen. Maar zeker is dat niet, en het is voor dit doel extra belangrijk om mensen van tevoren per brief te informeren. Afreizen naar een oranje gebied kan dus flinke consequenties hebben voor het loon van de werknemer. Als de werknemer doorgeeft af te willen of moeten reizen naar een oranje gebied doet u er als werkgever dus verstandig aan om duidelijk te maken dat deze reis volledig voor het risico van de werknemer is.
De werknemer reist naar een rood gebied
Gebieden waar een rood reisadvies voor geldt, zijn op dit moment grotendeel afgesloten voor reizigers. Dat betekent dat de grenzen zijn afgesloten en er in principe niemand in of uit kan. Als een land of gebied rood is, wordt afreizen ernstig afgeraden omdat er ‘levensbedreigende situaties kunnen ontstaan’. Landen of gebieden kunnen een rood reisadvies krijgen vanwege corona, maar ook om andere redenen zoals oorlog of ander gevaar. Reizen naar een dergelijk gebied zijn erg moeilijk, zo niet onmogelijk. Als uw werknemer aangeeft af te willen reizen naar een rood gebied, gelden dezelfde werkgeversadviezen als voor reizen naar een oranje gebied.
Verplicht afreizen door werkgever
Er zijn beroepen waarvoor het noodzakelijk is om af te reizen naar een bepaald gebied waar op dit moment (nog) een oranje code voor geldt. Vanwege de (mogelijke) gezondheidsrisico’s voor de werknemer, kan de werkgever zijn werknemer niet verplichten de reis te maken. U mag ook niet informeren naar de redenen. Wel is het toegestaan om de werknemer naar de bedrijfsarts te sturen voor advies. De werknemer kan hier ook zelf om vragen.
Dit artikel is origineel verschenen op de website van SalarisNet. Het is met toestemming herplaatst.
